Зул – нас авдг өдр

Зул – нас авдг өдр

Зул – хальмг улсин байр. Зуңква бурхн тѳрәд деерәс бууҗ ирсн ѳдриг байрта сән ѳдр гиҗ хальмг улс темдглнә. Бурхн нас авсн ѳдр цуг хальмг әмтн насн деерән бас нег җил немәд, насан утдулна. Насан авдг ѳдриг ик-бичкн уга цуһар байртаһар тосҗ, нәр кенә.

Зулын ѳмн ѳдр әмтн ик белдвр кенә: гер дотркан ахулна, кирән уһана, ѳлг-әдән саҗад цеврлнә. Хуучн җилин кириг шин җилд орулдго болҗана. Эн байрта ѳдр әмтн шин хувцан ѳмсәд кеернә. Зулын ѳмн ѳдрин асхнд әмтн боорцг шарад, күңгшү үнр һарһна. Тер асхнд шүтәнә ѳмн боорцгар дееҗ бәрәд, йѳрәл тәвнә. Зулд нерәдәд цаһан тос, шикр-балта хулдҗ авдмн.

Кезәнә хальмг ѳрк-бүлд герин эзн күүкд күн эрт босад, хәәснд улан зандн цәәһән чандг бәәҗ. Шүтәнә ѳмн зул тавлад, мѳргдмн. Цәәһәр дееҗ бәрдмн. Цуһар ширә эргәд сууһад байран кедмн. Медәтә улсиг тевчәд, дуудад, тоодмн, эдн йѳрәл тәвдмн. Дәкәд элгн-садан, үр-ѳңгән бас тоох кергтә. Эн ѳдр элвг-делвгәр хотан кеһәд нәәрлхлә, далд йовх әмтн бас идсн-уусн болдг.

Зул ѳдр асхарнь насна зул бәрдмн. Бичкнәр һуйр элдәд йисн һолын цѳгц кедмн. Йѳркгәр зулын һол кедмн. Иим ѳвсиг ик эртәснь түүҗ авад, гертән авч ирәд, сәәнәр хагсаҗ белддмн.

Насна цѳгц утулң бичкн оңһцла әдл болдмн. Насна һолмудын деерк үзүрмүдинь хәәлсн цаһан тосар норгад, чимкәд оркдмн, эс гиҗ герл ѳгч болшго. Харңһу цагт, теңгрт түрүн одд һархла, тер насна цѳгцән шүтәнә ѳмн ширә деер тәвәд, герл ѳгдмн. Тер саамд цуһар тавлсн насна зулдан гекҗ мѳргәд, насан авдмн.

Тиигҗ мана хальмгуд Зулан ончтаһар темдгләд, насан авдг бәәсмн. Насан авсн ѳдрлә цуһар нег-негән йѳрәдмн.

Мана дегтрин саңгин кѳдләчнрин нерн деерәс цуг мана умшачнриг Зулын сән ѳдрлә йѳрәҗәнәвидн!

Орҗах җил ѳлзәтә болҗ,
Цуг әмтн шин җилин ѳлзә-кишгт багтҗ,
Авсн наснтн бат болҗ,
Җил болһн насан авч,
Җирһҗ, амр-тавар бәәҗ,
Байртаһар Зулан кеҗ,
Амулң эдлҗәхиг олн Деедс бурхд
Ѳршәх болтха!

– Өльзян, С. Нас утдуллһн / Ѳлзн Софья. – Текст: непосредственный // Өльзян, С. Хальмг улсин авъясмуд = Калмыцкие народные традиции: сурһульчнрт, оютнрт, багшнрт болн цуг умшачнрт нерәдгдҗәнә = пособие адресовано ученикам, студентам, учителям и просто читателям. – 2-гч һарц, ясврта, немртә = 2-е изд., дораб. и доп. / Өльзян Софья. – Элиста, 2007. – Х. 134-136.

– Нас авдг өдрт тәвдг йөрәлмүд.

17:30
1.12K
Нет комментариев. Ваш будет первым!
Мы используем cookie. Это позволяет нам анализировать взаимодействие посетителей с сайтом и делать его лучше.
Продолжая пользоваться сайтом, вы соглашаетесь с использованием файлов cookie.